Türk Halk Kültüründe Hamilelikte Cinsiyet Tahmini: Tatlı mı Ekşi mi?

Geçmişte Türk halk kültüründe doğacak bebeğin cinsiyetini tahmin etmek için bilimsel yöntemler yerine, halk arasında nesilden nesile aktarılan inanışlar kullanılıyordu. Bu geleneksel tahminler, yöreden yöreye değişiyor; anne adayının aşermesinden karın şekline, hatta gördüğü rüyalara kadar pek çok unsur cinsiyet için işaret sayılıyordu.

Tatlı mı, ekşi mi?
Anadolu’da yaygın inanışlardan biri, annenin aşermesine bakılarak yapılan tahminlerdi. Hamile kadın tatlı yiyeceklere yöneliyorsa erkek, ekşi ya da tuzlu istiyorsa kız çocuk beklediğine inanılırdı. Mersin’de kız çocuk istenirse limon, erkek çocuk istenirse bandırma yedirilirken; Alanya’da et yiyen annenin erkek, pekmez yiyenin kız bebek doğuracağı düşünülürdü.

Karın şekli ve anne adayının görünüşü
Bölgelere göre farklı yorumlar da bulunuyordu. Adana’da karın topak gibi duruyorsa kız, sağa sola kayıyorsa erkek; Diyarbakır’da sert karın erkek, yumuşak karın kız çocuğa yorulurdu. Bitlis, Çorum, Siirt ve Trabzon’da sivri ve dik karın erkek, yayvan ve yuvarlak karın kız çocuk işaretiydi. İnebolu’da ise anne güzelleşirse erkek, çirkinleşirse kız çocuk olacağına inanılırdı. Benzer bir inanış İran Türkleri arasında da görülürdü.

Ateşe şap atmak ve rüyaların dili
Bazı bölgelerde sıra dışı yöntemler de vardı. Alanya’da ateşe atılan şapın şekline bakılırdı: Sivri çıkarsa erkek, yuvarlak çıkarsa kız çocuk olacağı düşünülürdü. Rüyalar da önemli görülürdü. Rüyada elma veya yumurta görmek kız, salatalık ya da armut görmek erkek; ay görmek erkek, güneş görmek kız çocuğa yorulurdu.

Kültürel zenginliğin parçası
Günümüzde modern tıp sayesinde bebeğin cinsiyeti ultrasonla öğrenilebiliyor. Ancak bu inanışlar, halkın sezgisel gözlem ve deneyimlerinden doğmuş; aynı zamanda Türk halk kültürünün çeşitliliğini ve zenginliğini yansıtan önemli bir miras olarak öne çıkıyor.