Firmaların Döviz Talebi Azalıyor: TCMB Analizi

TCMB, “Reel Sektörün Döviz Talebi Gelişmeleri” başlıklı analizini yayımladı. 2021 Ocak–2025 Mayıs dönemini kapsayan çalışmada, firmaların döviz biriktirme eğiliminde belirgin bir zayıflama gözlendiği vurgulandı.

Analize göre, parasal sıkılaşma ile birlikte firmaların yabancı para (YP) mevduat oranı, 2023 Haziran’daki yüzde 60,7 seviyesinden 2025 Haziran itibarıyla yüzde 35’e geriledi. Bu düşüş, firmaların döviz biriktirme eğilimindeki azalmayı yansıtıyor.

Analizde, firmaların döviz talebini etkileyen başlıca unsurlar; ithalat ödemeleri, finansal yükümlülükler, kur oynaklığına karşı korunma ihtiyacı ve yatırım tercihi olarak sıralandı. TCMB, firmaların döviz talebinin daha doğru anlaşılması için spot ve vadeli piyasalardaki döviz işlemleri ile YP cinsi kredi kullanım ve geri ödemelerin dikkate alınması gerektiğini vurguladı.

Çalışma, net ihracatçı firmaların döviz satışlarının arttığını, net ithalatçı firmaların ise döviz talebinin önceki döneme yakın şekilde devam ettiğini ortaya koydu. Parasal sıkılaşma döneminde net ithalatçı firmaların döviz alımlarındaki payı yüzde 57’den yüzde 65’e yükseldi. Son 12 ayda döviz alımı döviz satımından fazla olan sektörler arasında enerji, otomobil ticareti, demir-çelik, kimya ve telekomünikasyon gibi ithalatçı sektörler öne çıktı.

Analizde özetle, parasal sıkılaşma döneminde firmaların döviz talebinde ve biriktirme davranışında net bir değişim gözlendiği, net ihracatçı firmaların finansal sisteme döviz arz etmeye devam ettiği vurgulandı. TCMB, bu gelişmelerin döviz piyasası ve para politikası açısından önemli olduğunu belirtti.